{"id":66568,"date":"2023-02-12T13:29:37","date_gmt":"2023-02-12T10:29:37","guid":{"rendered":"https:\/\/kocaelikent.com\/deprem-haberciligi-nasil-yapilmali-iste-30-maddelik-rehber\/"},"modified":"2023-02-12T16:37:12","modified_gmt":"2023-02-12T13:37:12","slug":"deprem-haberciligi-nasil-yapilmali-iste-30-maddelik-rehber","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/kocaelikent.com\/deprem-haberciligi-nasil-yapilmali-iste-30-maddelik-rehber\/","title":{"rendered":"Deprem habercili\u011fi nas\u0131l yap\u0131lmal\u0131? \u0130\u015fte 30 maddelik rehber"},"content":{"rendered":"

\u00dcsk\u00fcdar \u00dcniversitesi \u0130leti\u015fim Fak\u00fcltesi akademisyenleri, sosyal medya ve gazeteciler i\u00e7in \u2018Deprem Habercili\u011fi Rehberi\u2019 haz\u0131rlad\u0131. 30 maddeden olu\u015fan rehberde sosyal medyan\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fcn fark\u0131nda olunmas\u0131 gerekti\u011finin alt\u0131 \u00e7izilerek, kullan\u0131lmas\u0131 gereken dilden depremzede yak\u0131nlar\u0131na yakla\u015f\u0131ma kadar pek \u00e7ok \u00f6neriye yer verildi.<\/p>\n

\u0130STANBUL (\u0130GFA) – <\/strong>Kahramanmara\u015f merkezli iki deprem, 10 ilde 24 bini a\u015fk\u0131n vatanda\u015f\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcne neden oldu. B\u00fcy\u00fck y\u0131k\u0131ma yol a\u00e7an deprem felaketinde \u00f6zellikle kurtarma \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 s\u0131ras\u0131nda sosyal medyan\u0131n g\u00fcc\u00fc ve etkisi bir kez daha g\u00fcndeme geldi.<\/p>\n

\u00dcsk\u00fcdar \u00dcniversitesi \u0130leti\u015fim Fak\u00fcltesi Dekan\u0131 Prof. Dr. Nazife G\u00fcng\u00f6r, \u201cY\u00fczy\u0131l\u0131n Felaketi\u201d olarak nitelendirilen Kahramanmara\u015f depremlerinde sosyal medyan\u0131n etkin \u015fekilde kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtti.<\/p>\n

\u00dcsk\u00fcdar \u00dcniversitesi \u0130leti\u015fim Fak\u00fcltesi akademisyenleri taraf\u0131ndan sosyal medya kullan\u0131c\u0131lar\u0131 ve gazeteciler i\u00e7in haz\u0131rlanan \u2018Deprem Habercili\u011fi Rehberi<\/strong>\u2019 \u015fu maddelerden olu\u015fuyor:<\/p>\n


\n 
\n1.<\/strong> Sosyal medyan\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fcn fark\u0131nda olunuz. Sosyal medyadan yap\u0131lan yard\u0131m \u00e7a\u011fr\u0131lar\u0131yla \u00e7ok say\u0131da can\u0131n kurtar\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 unutmay\u0131n\u0131z.<\/p>\n

2.<\/strong> Depremi Amerikal\u0131lar yapt\u0131, depremi bilen k\u00e2hin gibi bilimsel de\u011feri olmayan payla\u015f\u0131mlar yapmamak, yap\u0131lan payla\u015f\u0131mlar\u0131 yaymamak gerekir. <\/p>\n

3.<\/strong> \u00d6nceden meydana gelen ba\u015fka bir depreme ili\u015fkin g\u00f6r\u00fcnt\u00fcler yeniymi\u015f\u00e7esine sosyal medyada payla\u015f\u0131lmamal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

4.<\/strong> Sosyal medyada payla\u015f\u0131lan foto\u011fraf ve videolarda ger\u00e7ekli\u011fi bozacak \u015fekilde ekleme, \u00e7\u0131karma, kolaj veya montaj gibi oynamalar yap\u0131lmamal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

5.<\/strong> Sosyal medya payla\u015f\u0131mlar\u0131nda nefret s\u00f6ylemi i\u00e7eren k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131c\u0131 ifadeler kullanmamaya \u00f6zen g\u00f6sterilmelidir.<\/p>\n

6. <\/strong>Depremde yard\u0131mlar\u0131 kolayla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in kullan\u0131lan hashtag\u2019ler, takip\u00e7i kazanmak amac\u0131yla ilgisiz tweetlerde kullan\u0131lmamal\u0131d\u0131r. Bu ilgisiz payla\u015f\u0131mlar yard\u0131mlar\u0131 sekteye u\u011fratmaktad\u0131r.<\/p>\n

7. <\/strong>Sosyal medyada yard\u0131m ekiplerinin y\u00f6nlendirilmesi amac\u0131yla payla\u015f\u0131lan i\u00e7eriklerin do\u011fru ve g\u00fcncel olmas\u0131na \u00f6zen g\u00f6sterilmelidir. Hatal\u0131 payla\u015f\u0131mlar ekiplerin zaman kaybetmesine neden olmaktad\u0131r.  <\/p>\n

8. <\/strong>Sosyal medyada, ger\u00e7ek yard\u0131m kurulu\u015flar\u0131n\u0131 taklit ederek oltalama y\u00f6ntemiyle yard\u0131m \u00e7a\u011fr\u0131lar\u0131 yapanlara kar\u015f\u0131 dikkatli olunmal\u0131, bu hesaplar tespit edilir edilmez engellenmeleri i\u00e7in sosyal medya platformlar\u0131yla ileti\u015fim kurulmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

9. <\/strong>Sosyal medyada, normal d\u00f6nemlerde makul kar\u015f\u0131lanabilecek \u015fekilde takip\u00e7i toplamak, be\u011feni almak gibi ama\u00e7larla sansasyonel payla\u015f\u0131mlar yapmamak gerekir.<\/p>\n

10. <\/strong>Sosyal medyada, sahada haber yapan gazetecilere y\u00f6nelik lin\u00e7 giri\u015fimleri de \u00e7ok\u00e7a ya\u015fanmaktad\u0131r. Bu t\u00fcr giri\u015fimlere alet olmamak gerekir.<\/p>\n

\u00c7OCUK FOTO\u011eRAFLARINA D\u0130KKAT!<\/strong><\/p>\n

11.<\/strong> Yaral\u0131 ya da enkazdan kurtulan \u00e7ocuk foto\u011fraflar\u0131n\u0131n ve videolar\u0131n\u0131n sosyal medya platformlar\u0131ndan payla\u015f\u0131lmas\u0131n\u0131n ve bu \u00e7ocuklar\u0131n ismiyle cismiyle sembol haline getirilmesinin ya\u015fad\u0131klar\u0131 travmay\u0131 \u00f6m\u00fcr boyu atlatamamalar\u0131na yol a\u00e7abilece\u011fini unutmay\u0131n\u0131z.<\/p>\n

12.<\/strong> Yalan haberlerin daha h\u0131zl\u0131 yay\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131n fark\u0131nda olunuz ve teyit edilmemi\u015f haberleri payla\u015fmaktan ka\u00e7\u0131n\u0131n\u0131z.<\/p>\n

13. <\/strong>G\u00f6\u00e7\u00fck ba\u015f\u0131nda yak\u0131nlar\u0131n\u0131n enkazdan kurtar\u0131lmas\u0131n\u0131 bekleyen insanlarla konu\u015furken dikkatli bir dil kullan\u0131lmal\u0131, \u2018ne hissediyorsun, ac\u0131 var m\u0131\u2019 gibi sa\u00e7ma sorular sormaktan ka\u00e7\u0131n\u0131lmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

14<\/strong>. Depremzedelerle r\u00f6portaj yaparken hassas bi\u00e7imde davranmak gerekir. Ac\u0131l\u0131 insanlara yakla\u015f\u0131m\u0131m\u0131z her zaman insani olmal\u0131d\u0131r.
\n15<\/strong>. R\u00f6portaj yapmak istedi\u011finiz, mikrofon uzatt\u0131\u011f\u0131n\u0131z insanlara \u00f6ncelikle kendinizi tan\u0131t\u0131n ve ne i\u00e7in r\u00f6portaj yapmak istedi\u011finizi a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z.   <\/p>\n

16. <\/strong>Yak\u0131nlar\u0131 vefat etmi\u015f insanlara ba\u015f sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 dileyin ve \u00fcz\u00fcnt\u00fclerinizi bildirin ama asla ac\u0131n\u0131z\u0131 anl\u0131yorum gibi gereksiz ifadeler kullanmay\u0131n\u0131z.<\/p>\n

17. <\/strong>Yak\u0131nlar\u0131 halen g\u00f6\u00e7\u00fck alt\u0131nda olan insanlara mikrofon uzat\u0131rken \u00e7ok dikkatli davran\u0131n ve m\u00fcmk\u00fcnse bu r\u00f6portajlar\u0131 canl\u0131 yay\u0131n esnas\u0131nda yapmay\u0131n. Ac\u0131l\u0131 insanlar istemeden ba\u015flar\u0131na dert a\u00e7acak ifadeler kullanabilirler. Canl\u0131 yay\u0131n olmazsa bu s\u00f6zleri ay\u0131klay\u0131p r\u00f6portajlar\u0131 yay\u0131mlayabilirsiniz.
\n18.<\/strong> Ceset g\u00f6r\u00fcnt\u00fclerini ve \u00f6zellikle de cesetlerin y\u00fczlerini g\u00f6steren g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri vermekten ka\u00e7\u0131n\u0131n. \u00c7\u00fcnk\u00fc ceset g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri en ba\u015fta vefat eden ki\u015finin yak\u0131nlar\u0131nda kal\u0131c\u0131 travmalara yol a\u00e7abilmektedir.<\/p>\n

TRAVMAT\u0130K G\u00d6R\u00dcNT\u00dcLER MERHAMET YORGUNLU\u011eUNA YOL A\u00c7AB\u0130L\u0130R<\/strong><\/p>\n

19<\/strong>. Deprem gibi travmatik olaylara ili\u015fkin yay\u0131nlar\u0131n izleyiciler ve okuyucular \u00fczerinde etkileri olaca\u011f\u0131n\u0131 hesaba kat\u0131n. Travmatik g\u00f6r\u00fcnt\u00fclerin insanlarda merhamet yorgunlu\u011funa yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131n\u0131 unutmamak gerekir. Merhamet yorgunlu\u011fu k\u0131saca benzer g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri s\u00fcrekli g\u00f6ren bireylerin ba\u015fkalar\u0131 i\u00e7in empati kurma ve \u015fefkat duyma yeteneklerinin zamanla azalmas\u0131n\u0131 anlatmaktad\u0131r.
\n20.<\/strong> Deprem haberlerini say\u0131lara indirgemek, hemen her saat ba\u015f\u0131 \u00f6l\u00fc ve yaral\u0131 say\u0131lar\u0131n\u0131 vermek bir s\u00fcre sonra insanlarda duyars\u0131zl\u0131\u011fa yol a\u00e7maktad\u0131r. \u00d6lenlerin birer insan oldu\u011funu, istatistikten ibaret olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 dikkate al\u0131n\u0131z.   <\/p>\n

21.<\/strong> Depreme ili\u015fkin haberleri verirken, g\u00f6r\u00fcnt\u00fclere m\u00fczik d\u00f6\u015feyerek dramatikle\u015ftirmek do\u011fru de\u011fildir.<\/p>\n

22.<\/strong> G\u00f6\u00e7\u00fck alt\u0131nda olan, kurtar\u0131lmay\u0131 bekleyen insanlarla gereksiz temas kurmaya \u00e7al\u0131\u015fmay\u0131n. O insanlar\u0131n nefeslerini bo\u015f yere harcamalar\u0131na yol a\u00e7acak \u015fekilde canl\u0131 yay\u0131nda seslerini duymaya kalkmay\u0131n\u0131z.
\n23<\/strong>. Resmi a\u00e7\u0131klamalar ve g\u00fcvenilir kaynaklar d\u0131\u015f\u0131nda yap\u0131lan a\u00e7\u0131klamalara itibar etmeyin.<\/p>\n

24<\/strong>. Sosyal medyada payla\u015f\u0131lan g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri teyit etmeden haberlerde kullanmay\u0131n.
\n25.<\/strong> Olan\u0131 biteni objektif bi\u00e7imde aktarmak i\u00e7in \u00e7aba g\u00f6sterin. En k\u00f6t\u00fc gazetecilik, ger\u00e7e\u011fi \u00e7arp\u0131tan gazeteciliktir. Bu t\u00fcr gazetecilik hem halk\u0131n bilgi alma hakk\u0131na hem de mesle\u011fin itibar\u0131na zarar verir.<\/p>\n

26<\/strong>. Ba\u015fvurulacak haber kaynaklar\u0131n\u0131n konunun uzman\u0131 ki\u015filer olmas\u0131na dikkat ediniz.<\/p>\n

27<\/strong>. Spek\u00fclatif a\u00e7\u0131klamalar yapan \u015farlatanlara mikrofon uzatmay\u0131n\u0131z ve komplo teorilerini haberle\u015ftirmeyiniz.<\/p>\n

28. <\/strong>Yetkilileri a\u00e7\u0131klama yapmalar\u0131 i\u00e7in zorlay\u0131n\u0131z. Medya haber yapt\u0131\u011f\u0131nda aksakl\u0131klar\u0131n h\u0131zla d\u00fczeltildi\u011fi defalarca g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/p>\n

29. <\/strong>Sadece sorunlara de\u011fil, \u00e7\u00f6z\u00fcmlere de yo\u011funla\u015f\u0131n\u0131z. Olas\u0131 \u00e7\u00f6z\u00fcm \u00f6nerilerini haberle\u015ftirerek sahadaki ekiplere daha fazla yard\u0131mc\u0131 olabilirsiniz.<\/p>\n

30. <\/strong>Haber yapma s\u00fcrecinde enkaz kald\u0131rma ve g\u00f6\u00e7\u00fck alt\u0131ndan can kurtarma \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na engel olmay\u0131n\u0131z. Canl\u0131 yay\u0131nda hayat kurtarma g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri verebilmek i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 aksatmay\u0131n\u0131z.   <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u00dcsk\u00fcdar \u00dcniversitesi \u0130leti\u015fim Fak\u00fcltesi akademisyenleri, sosyal medya ve gazeteciler i\u00e7in \u2018Deprem Habercili\u011fi Rehberi\u2019 haz\u0131rlad\u0131. 30 maddeden olu\u015fan rehberde sosyal medyan\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fcn fark\u0131nda olunmas\u0131 gerekti\u011finin alt\u0131 \u00e7izilerek, kullan\u0131lmas\u0131 gereken dilden depremzede yak\u0131nlar\u0131na yakla\u015f\u0131ma kadar pek \u00e7ok \u00f6neriye yer verildi. \u0130STANBUL (\u0130GFA) – Kahramanmara\u015f merkezli iki deprem, 10 ilde 24 bini a\u015fk\u0131n vatanda\u015f\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcne neden oldu. B\u00fcy\u00fck …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":66569,"comment_status":"closed","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[9500],"tags":[13516,13514,13515,13521,13090,13001,13512,13002,13088,38,13003,12964,13518,13005,12785,13513,13520,13089,13006,13519,13517],"amp_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/66568"}],"collection":[{"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=66568"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/66568\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":66616,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/66568\/revisions\/66616"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/66569"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=66568"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=66568"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/kocaelikent.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=66568"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}