Hayata Dair

Adalet Kavramı-islam’da insan hakkı (3’üncü bölüm)

Adalet Kavramı-islam’da insan hakkı (3’üncü bölüm) … “Her şeyden önce “adalet” kavramınım doğru bilgisine ihtiyaç vardır. Adaletin ne olduğu bilinmeksizin, adaletin gerçekleştirilebileceği ümidine de yer olmaz…” ayrıntılar hayaldefterim de…
Prof. Dr. Hüseyin Hatemi

Adalet Kavramı-islam’da insan hakkı (3’üncü bölüm)

Hukuk Devleti, “Adalet’i gerçekleştirebilen Devlet” olduğuna göre; adaletin “adl” ve “kist” boyutlarını gerçekleştiremeyen bir Devlet; “Hukuk Devleti” olamaz. Bunun için de her şeyden önce “adalet” kavramınım doğru bilgisine ihtiyaç vardır. Adaletin ne olduğu bilinmeksizin, adaletin gerçekleştirilebileceği ümidine de yer olmaz. “Eşitlik adaletinin insan hakları alanında yürürlükte olduğunu mükerreren söyledik. Oran adaletinin, “kıst”n uygulama alanı neresidir? “Kist”; kamu görevlerinin dağıtımında söz konusu olur.

Çünkü kamu görevlerinin dağıtımı alanı; insan hakları alanı değildir. Velâyet-i emrin icrâsi; eşitlik ilkesini değil liyakat ve ehliyet ilkesini ilgilendirir. Kuran-1 Kerîm; “emanetleri ehline tevdi edin!” buyurur (Nisa, 4/58). “Kıst” ilkesinin ikinci uygulama alanı “cezalandırma” alanıdır. Cezalar ve cezalandırılma, “insan hakkının tanınması ve sağlanması” demek değildir.

“Müstahıkk” olduğu ölçüde cezalandırılmak, her şeyden önce, cezalandırılanın değil, diğer toplum bireylerinin insan hakkının güvencesidir. Bu alanda cezalandırılanın insan hakkı; sanığı koruyan ilkelerde ve suçlu olduğu sabit olana bile işkence yapılamayışı ve insanlık onuruna aykırı ceza verilemeyişinde kendisini gösterir.

“Kıst”ın bir önemli uygulama alanı da Mâûn düzeninde herkese insanlık onuruna yakışan hayat seviyesi sağladıktan sonra; herkese emeğinin karşılığı da verilebilmesidir.

Bir toplum düzeninde “adl” sağlanmadıkça, o düzen “Hukuk Devleti” olarak nitelendirilemez. “Kıst” sağlanmadıkça da yine o düzen kâmil bir Hukuk Devleti olamaz. İslâm’a düşmanlık “Hukuk Devleti”nin de Batı Düşüncesinin bir ürünü olduğunu ileri sürerler.

Oysa, “insan hakkı”nda olduğu gibi, sadece “terim” Batı ürünüdür. Üstelik bu besleyenler; terim de pek iyi bir terim değildir. Bir Devletin Pozitif Hukuk Kurallarının var olması ve bu kurallara uyulması; bu toplum düzeninin “Adalet Devleti” demek olduğunu göstermez.

Daha Fazla Göster
Başa dön tuşu