Veda Hutbesinin İnsan Hakları yönünden kısa tahlili (2’nci bölüm) … “Buna göre, insanın yaşama hakkının tabiî bir hak olduğunu ve cana dokunmanın, ona tecavüz etmenin dinen ve hukuken yasak ve haram olduğu ortaya çıkmaktadır.” ayrıntılar hayaldefterim de…
Prof. Dr. Mehmet ŞENER
Veda Hutbesinin İnsan Hakları yönünden kısa tahlili (2’nci bölüm)
Hutbede yer alan “Canlarınız… (her türlü tecavüzden korunmuştur)” ifadesi, kanlarınız yani canlarınız mukaddestir, dokunulmaz demektir. Buna göre, insanın yaşama hakkının tabii bir hak olduğunu ve cana dokunmanın, ona tecavüz etmenin dinen ve hukuken yasak ve haram olduğu ortaya çıkmaktadır. Zaten İslâm’a göre, haksız yere kişinin hayatına kastetmek, hayat hakkını elinden almak haramdır. Kur’ân’da iki yerde: “Haklı bir sebep olmadıkça Allah’m haram (yasak) kıldığı cana kıymayın.” buyruluyor. Ayrıca konuyla doğrudan ilgili birçok hadis de vardır. Bu hadisler incelendiğinde bunların; zina, kısas ve irtidad gibi hukuki sebepler dışında “Müslümanın kanını akıtmak helal değil, haramdır, tecavüzden korunmuştur, noktasında birleştikleri görülür ki, Hz. Peygamber (S.A.V.) Veda Hutbesindeki hadislerinin dışında da bu konuya parmak basarak, bu hususu bir prensip olarak ortaya koymuştur. Bu delillere göre intihar büyük günahtır ve Allah, koyduğu hukuki ölçülerin, başka bir ifade ile devlet gibi meşru bir otoritenin dışında, kimseye ölüm cezası ile cezalandırma yetkisi vermemiştir.
“…kurallarını koymuş ve meşru yollarını göstermiştir”
“Mallarınız… (her türlü tecavüzden korunmuştur)” ifadesi ise, insanların mallarının garanti altına alındığını, başka bir deyişle insanın mülkiyet hakkı olduğunu; kişinin mülkiyetinde olan bir şeyin, haksız yere alınamayacağını; ancak malin meşru ölçüler dâhilinde elde edilebileceğini, ortaya koymaktadır. Hz. Peygamber, bu gerçekleri ilk defa burada söylemiş olmayıp, 23 sene boyunca bunları insanlığa daha önce ayetlerle açıklamış, kurallarını koymuş ve meşru yollarını göstermiştir. Bu cümleden olarak “Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret olması hali müstesna, mallarınızı, bâtıl (haksız ve haram yollar) ile aranızda (alıp vererek) yemeyin. Ve kendinizi öldürmeyin. Şüphesiz Allah, sizi esirgeyecektir.” ayeti ile benzer ayetler, kişinin malına, mülkiyet hakkına tecavüzü yasaklamaktadır.
